Medische Encyclopedie
Inhoud
- Wat is koorts?
- Kan ik er zelf iets tegen doen?
- Wat kan de apotheker voor mij doen?
- In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
- Welke medicijnen worden gebruikt bij
Koorts
Wat is koorts?
Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven de 38°C. Koorts is een reactie van het lichaam op infecties met virussen en bacteriën. Bij een infectie loopt de temperatuur al gauw op tot rond de 40°C. Dit kan geen kwaad. Waarschijnlijk helpt koorts de infectie te bestrijden. Zodra het lichaam de ziekte de baas is, zakt de koorts weer. Meestal is dit na drie tot vijf dagen het geval.
Kan ik er zelf iets tegen doen?
- Het is niet nodig koorts met medicijnen te bestrijden.
- Bij koorts heeft het lichaam extra vocht nodig. Drink dus voldoende.
- Het is niet nodig in bed of binnen te blijven.
- Draag luchtige kleding.
- Leg geen extra dekens op bed.
Kijk voor meer informatie naar Kinderen met koorts, Aandachtspunten bij het zieke kind en Koortsstuip.
Wat kan de apotheker voor mij doen?
Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.
- Receptcontrole
De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.
- Overzicht van uw medicijnen
Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.
- Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners
Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.
- Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen
Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.
- Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen
De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.
- Persoonlijk gesprek over uw medicijnen
Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.
- Medicatiebeoordeling
Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.
- Zelfzorg
Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.
- Bezorgservice
Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.
In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
Neem contact op met uw huisarts, als u koorts heeft en:
- u kortademig wordt;
- u suf wordt;
- u heel weinig drinkt of plast;
- de koorts langer dan vijf dagen aanhoudt;
- u opnieuw koorts krijgt, nadat u een paar dagen koortsvrij bent geweest;
- u een hart- of longziekte heeft of een nier- of suikerziekte (diabetes);
- u weinig weerstand heeft door een ernstige ziekte of door een medische behandeling (bijvoorbeeld mensen met kanker die een chemokuur krijgen): uw lichaam is kwetsbaar.
Welke medicijnen worden gebruikt bij
Paracetamol
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend. Paracetamol is bij koorts het veiligste middel om te gebruiken.
Paracetamol in combinatie met andere middelen
Coffeïne wordt soms toegevoegd aan paracetamol vanwege zijn opwekkende effect. Propyfenazon werkt net als paracetamol pijnstillend en koortsverlagend. Voorbeelden zijn paracetamol in combinatie met coffeïne, propyfenazon in combinatie met paracetamol en coffeïne.
Ontstekingsremmende pijnstillers
Ontstekingsremmende pijnstillers, ook wel NSAID`s genoemd. Deze middelen werken pijnstillend, koortsverlagend en ontstekingsremmend. Voorbeelden zijn acetylsalicylzuur, carbasalaatcalcium, diclofenac, ibuprofen, ketoprofen, metamizol en naproxen.
Dantroleen
Dantroleen wordt gebruikt bij de speciale vorm van koorts: maligne hyperthermie. Maligne hyperthermie kan plotseling ontstaan als reactie op prikkels van buitenaf, zoals de toediening van een narcosemiddel, extreme stress of inspanning bij grote hitte.
Waarschijnlijk blijft bij maligne hyperthermie calcium in de spieren aanwezig, waardoor de spieren constant zijn verkrampt. Hierdoor ontstaat veel warmte en gaat de lichaamstemperatuur omhoog. Dantroleen zorgt ervoor dat de spieren verslappen en de verschijnselen verminderen.
Anakinra
Anakinra kan worden gebruikt bij koortsaanvallen die het gevolg zijn van een foutje in het DNA. De ziekte heet CAPS; dat staat voor cryopyrine geassocieerde periodieke symptomen. Cryopyrine is een eiwit dat de afweer van het lichaam te hard laat werken, waardoor ontstekingen en koorts ontstaan.
Er zijn verschillende vormen van CAPS. Sommige ontstaan direct na de geboorte, andere ontstaan op kinderleeftijd. Namen voor deze verschillende vormen zijn: het CINCA-syndroom, het Muckle-Wells syndroom en familiaire koude urticaria.
Anakinra remt de ontsteking, waardoor de koortsaanvallen afnemen.
Canakinumab
Canakinumab wordt gebruikt bij sommige koortsaanvallen. Zo wordt het gebruikt bij CAPS en FMF. Bij deze ziektes onstaan koortsaanvallen door een foutje in het DNA.
Canakinumab remt de ontsteking, waardoor de koortsaanvallen minder worden.